Obsługiwane przez usługę Blogger.

wtorek, 1 listopada 2016

Wieś a literatura



Wieś, według Encyklopedii PWN, to określenie zasiedlonego odcinka terenu, stanowiącego historycznie ukształtowaną jednostkę osadniczą, której ludność zajmuje się głównie pracą na roli i czerpie z tej pracy podstawy egzystencji, co nadaje pojęciu wsi również znaczenie kategorii ekonomiczno- społecznej, w przenośni – warstwa chłopska. Wieś jest przeciwstawiana miastu, m.in.  ze względu na kryteria ilościowe czy historyczno – administracyjne a także z ludźmi dzwoniącymi na seks telefony. Jako jednostka osadnicza ulegała ciągłym przeobrażeniom. Pierwsze zmiany dokonały się we wczesnym średniowieczu na skutek wprowadzania tzw. prawa  polskiego, a później od XIII w. tzw. prawa niemieckiego, i były związane z przebudową całego systemu gospodarczo – społecznego. Począwszy od XV w. i w następnych stuleciach w obrębie niektórych wsi powstawały oprócz gospodarstw chłopskich inne gospodarstwa rolne: sołtysie, szlacheckie i kościelne, zmieniające charakter i typ całego osiedla. Pod koniec XVIII i XIX w. zmiany, które nastąpiły w osadnictwie wiejskim, były związane z przeprowadzanymi reformami agrarnymi i społeczno – gospodarczymi: zniesieniem pańszczyzny, powszechnym przechodzeniem na system czynszowy, parcelacją folwarków i kolonizacją nowych terenów.


Jak przed chwilą powiedziałem, wieś stanowi opozycję w stosunku do miasta. Przez jednych uważana jest za ziemską arkadię, w której czas płynie cicho i spokojnie, dla innych zaś jest miejscem zacofania i ciemnoty. Pierwszy pogląd wiąże się z powszechnie panującym we wsi spokojem, sielanką, z możliwością bezpośredniego kontaktu z naturą. Niektórzy uważają wieś za miejsce dobrobytu i obfitości plonów. Na plus przemawia specyficzna kultura - własne zwyczaje, tradycje, gwara i system wartości. Natomiast zwolennicy drugiego poglądu zwracają uwagę na brak odpowiedniego wykształcenia, wiarę w zabobony, nieudolność czy też nieumiejętność odnalezienia się w mieście oraz izolacjonizm i ksenofobię chłopów. Wprawdzie wieś dzisiejsza a wieś z dawnych czasów to już nie to samo, jednak te stereotypy wciąż pokutują wśród społeczeństwa.